Καλημέρα,
Στέλνω πάλι το mail γιατί δεν ήξερα ότι δεν αφήνει attachments η λίστα. Το κείμενο της αναφορά θα το βρείτε πιο κάτω...
στο συνημμένο θα βρείτε μια σύντομη περιγραφή αναφορικά με τη χρήση των ΧΟs
μετά από μάθημα σε πραγματική τάξη (Ε' και ΣΤ') σε ενότητες του βιβλίου.
Φιλικά,
Αλέκος Καλόξυλος
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Την Παρασκευή 2/5 και το Σάββατο 3/5 πραγματοποιήσαμε στο Άργος μια
πρώτη διδασκαλία με τη χρήση του OLPC μέσα σε τάξη. Στη διάθεση μας
είχαμε 7 laptops από τα οποία το ένα είχε μόνο 128 Mbyte μνήμη και δεν
καταφέραμε να το χρησιμοποιήσουμε σε πραγματικές συνθήκες γιατί αργούσε
πολύ. Από τα υπόλοιπα, 2 ήταν Β2 ενώ τα υπόλοιπα 4 ήταν XO-1 με OS image
656 (η διαφορά μεταξύ αυτών των δύο είναι αρκετά σημαντική σε επίπεδο
λειτουργίας όσον αφορά στο πόσες εφαρμογές μπορούσαμε να έχουμε ανοιχτές
και στο χρόνο για το φόρτωμα των ασκήσεων).
Τα μαθήματα πραγματοποιήθηκαν σε παιδιά της Ε’ και ΣΤ τάξης του
Δημοτικού. Τα παιδιά ήταν σχετικά με την Πληροφορική σε περιβάλλον
Windows έχοντας διδαχθεί τα βασικά από την Δ’ Δημοτικού. Οι ομάδες ήταν
των 6-8 ατόμων και τα αντικείμενα που διδάχθηκαν ήταν μέσα από την ύλη
τους. Η δασκάλα τους ήταν πολύ καλά κατατοπισμένη σε θέματα
Πληροφορικής. Για κάθε ομάδα είχαμε 4 ώρες στη διάθεση μας. Την πρώτη
ώρα τα παιδιά ήρθαν σε επαφή με το γραφικό περιβάλλον του laptop και το
πώς μπορούσαν να ανοίγουν/κλείνουν εφαρμογές, να συνδέονται στο AP του
σχολείου αλλά και ad-hoc, να κάνουν copy/paste από τον browser σε
κειμενογράφο, να βρίσκουν αρχεία με το journal, και να μοιράζονται
κειμενογράφους και ασκήσεις που είχαμε ετοιμάσει στο squeak. Το πρώτο
συμπέρασμα μας είναι ότι παιδιά στην πλειοψηφία τους κατάφεραν μέσα σε
μία ώρα να χειρίζονται αρκετά αξιοπρεπώς τον υπολογιστή. Η εκτίμηση μου
είναι ότι σε δύο τρεις μέρες ένα παιδί μπορεί να το χειρίζεται πολύ καλά.
Στα παιδιά της ΣΤ τάξης έγιναν τα μαθήματα της Γλώσσας [ένα κείμενο από
τη δέκατη Τρίτη ενότητα και το αντίστοιχο γραμματικό φαινόμενο
(παρατακτική, υποτακτική σύνδεση και ασύνδετο σχήμα)], των Μαθηματικών
(ελάχιστο κοινό πολλαπλάσιο), και της Γεωγραφίας (μνημεία της Ευρώπης).
Τα παιδιά της Ε’ τάξης διδάχθηκαν Φυσική (Η ενότητα της πίεσης),
Μαθηματικά (κριτήρια διαιρετότητας του 2,5,10) και της Γλώσσας [ένα
λογοτεχνικό κείμενο από την τέταρτη ενότητα και το αντίστοιχο γραμματικό
φαινόμενο (μετοχές παθητικού παρακειμένου)]. Για τα μαθήματα
χρησιμοποιήσαμε κατά περίπτωση browser, κειμενογράφο, και ασκήσεις σε
squeak (τις οποίες τις είχαμε σχεδιάσει στο εργαστήριο δικτύων, εκτός
από της ασκήσεις για την πίεση που την πήραμε από το ΤΕΙ Κοζάνης). Για
να ξεπεράσουμε το πρόβλημα με την υποστήριξη ελληνικών στο squeak είχαμε
ανεβάσει ελληνικό κείμενο σαν εικόνα. Αυτό βέβαια έκανε τις ασκήσεις να
φορτώνονται πιο αργά αλλά μέσα σε ανεκτά χρονικά όρια στα 4 ΧΟ-1.
Δεδομένου ότι δεν είχαμε πολύ χρόνο στη διάθεση μας δεν εκπαιδεύσαμε
καθόλου τα παιδιά στο squeak. Έτσι χρησιμοποίησαν τις ασκήσεις το καθένα
ατομικά και δεν τις παραμετροποίησαν για να τις κάνουν με άλλα παιδιά.
Ο σκοπός μας ήταν να δούμε στην πράξη πόσο εύκολο είναι να
χρησιμοποιηθούν τα ΧΟs από τα παιδιά, πόσο χρήσιμα θα τους είναι, πόσο
εύκολο είναι να φτιάξει κανείς ασκήσεις και να οργανώσει ένα μάθημα με
τα νέα δεδομένα, πόσο μπορεί να δουλέψει ένα νέο μοντέλο διδασκαλίας και
σε ποιο επίπεδο. Προφανώς τα όποια συμπεράσματα έχουμε βγάλει είναι
αρχικά αλλά νομίζω και χρήσιμα.
Όσον αφορά τη δημιουργία ασκήσεων με το squeak έχουμε θετικές αλλά και
αρκετές αρνητικές εντυπώσεις. Στις θετικές συγκαταλέγεται το γεγονός ότι
μπορεί κάποιος (τουλάχιστον προπτυχιακοί φοιτητές σχετικοί με
Πληροφορική) να εκπαιδευτούν αρκετά εύκολα. Επίσης, είναι αρκετά εύκολο
να τροποποιήσεις ασκήσεις που έχουν κάνει άλλοι αλλά και να
δημιουργήσεις καλά σχεδιασμένες δικές σου αν έχεις όμως την κατάλληλη
φαντασία. Στα αρνητικά είναι ότι είναι δύσχρηστο περιβάλλον στο
σχεδιαστικό του μέρος, όπως και το γεγονός ότι θέλει πολλή προσοχή στο
τι παρουσιάζεις σε παιδιά που δεν έχουν ξαναδεί τέτοιες ασκήσεις. Πιο
συγκεκριμένα, μας πήρε αρκετό χρόνο και κόπο να κλειδώσουμε κουμπιά και
εικόνες αφού όλοι όσοι έρχονται σε πρώτη επαφή με τέτοιες ασκήσεις
μπορούν εύκολα να μετακινήσουν κάτι που δεν πρέπει και να καταστρέψουν
εύκολα την άσκηση. Έτσι ο δάσκαλος μπορεί να χάσει αρκετή ώρα για
debugging αλλά και τα παιδιά να καταλάβουν άλλα αντί άλλων σε ένα
«πείραμα». Βέβαια δεν μπορεί κανείς να κλειδώσει όλα τα μέρη της
εφαρμογής αφού δεν μπορεί να το κάνει όπου υπάρχει κίνηση, η δυναμική
εμφάνιση-απόκρυψη κειμένου. Επίσης, αν φτιάξεις ασκήσεις σε desktop και
τις περάσεις στο ΧΟ θα πρέπει να τις ξαναδείς αφού δεν φαίνονται το ίδιο
(πιθανά κάτι που έχει να κάνει με τη διαφορετική ανάλυση).
Όσο αφορά την οργάνωση μιας ενότητας για διδασκαλία, είναι γεγονός ότι
την πρώτη φορά τουλάχιστον παίρνει πολύ περισσότερο χρόνο από ότι με τα
συμβατικά μέσα. Δεν είμαι σίγουρος ότι ο μέσος δάσκαλος μπορεί να αφεθεί
στο να αυτοσχεδιάσει (π.χ., να μαζέψει μόνος του links, ασκήσεις κτλ).
Συνεπώς οι ενότητες των βιβλίων θα πρέπει να έχουν κάπου το απαραίτητο
υποστηρικτικό υλικό που θα συγκεντρωθεί και θα το διαχειρίζεται κάποιος
κεντρικά και θα το ενημερώνει συνεχώς (π.χ., επικαιροποίηση των links,
προσθήκη νέων ασκήσεων). Οι δάσκαλοι θα πρέπει πριν κάνουν το μάθημα
τους να μπαίνουν στο Internet και να κατεβάζουν αυτό το υλικό. Βέβαια
και αυτό τους βάζει παραπάνω δουλειά και λόγους για να γκρινιάζουν.
Επίσης, νομίζω ότι οι ενότητες διδασκαλίας θα πρέπει να ξανασχεδιαστούν
αφού είχαν σχεδιαστεί για διδασκαλία με συμβατικά μέσα. Τώρα όμως
υπάρχει ένα κομμάτι νέο που εισέρχεται στην εκπαιδευτική διαδικασία και
θέλει το δικό του χρόνο. Με άλλα λόγια αν μία άσκηση πριν γινόταν με ένα
απλό διάβασμα μιας παραγράφου και την απάντηση των ερωτήσεων με μολύβι,
τώρα πιθανά θα απαιτηθεί χρόνος για σύνδεση στο Internet, χρόνος για
κατέβασμα σελίδων, επιλογή και κατανόηση και επεξεργασία μεγαλύτερου
όγκου πληροφοριών, χρόνος για το φόρτωμα ασκήσεων και φυσικά χρόνος για
debugging σε μαθητές που κάτι δεν έχουν κάνει καλά (ειδικά στις
περιόδους εκπαίδευσης τους).
Τα συμπεράσματα για τους μαθητές είναι σαφώς θετικά. Κατ’ αρχή είναι πιο
ήσυχοι και πιο συγκεντρωμένοι. Αυτό μπορεί να συμβαίνει γιατί είναι κάτι
καινούργιο για αυτούς αλλά σίγουρα πιο πολύπλοκες διαδικασίες απαιτούν
περισσότερη προσπάθεια από τα παιδιά. Βέβαια σε ασκήσεις συνεργασίας
μέσα από το δίκτυο, έχουμε το νέο φαινόμενο της «δικτυακής φασαρίας»
όπου ενώ επικρατεί ησυχία οι μαθητές να ανταλλάσσουν πληροφορίες άσχετες
από τη ζητούμενη άσκηση.
Στις ασκήσεις που κάναμε δεν ακολουθήσαμε πλήρως το σύστημα του
εποικοδομητισμού αλλά μια υβριδική κατάσταση ανάμεσα και στο
δασκαλοκεντρικό σύστημα. Παρά το γεγονός ότι βρήκαν πολύ ενδιαφέρουσα τη
χρήση του διαδικτύου στα μαθήματα, ή την εκτέλεση ασκήσεων στον Η/Υ,
εκεί που πραγματικά διασκέδασαν ήταν όταν συνεργάστηκαν δικτυακά για ένα
φύλλο εργασιών ή όταν έβαζαν ασκήσεις ο ένας στον άλλο και τις
διόρθωναν. Για να γίνει αυτό μπορεί να χρησιμοποιήσει πολύ εύκολα κανείς
ένα κειμενογράφο και να τον μοιραστεί δικτυακά με τους συμμαθητές του. Η
δημιουργία ομάδων είναι σαφώς πιο εύκολη από τον παραδοσιακό τρόπο.
Τέλος πολύ καλή εντύπωση έκανε σε όλους ο σχεδιασμός του (δεν αποφύγαμε
τις ερωτήσεις αν βγαίνει σε άλλα χρώματα J) και το διάβασμα pdf βιβλίων
ακόμα και στον ήλιο της αυλής. Μια προσωπική μου άποψη, αλλά και όσων
παιδιών έπαιξαν με B2 και ΧΟ-1, είναι ότι προτιμάμε τις παλιότερες
εκδόσεις του γραφικού περιβάλλοντος (λιγότερες οθόνες – λιγότερο
μπλέξιμο). Αρνητικά σχόλια ακούσαμε μόνο για την ευχρηστία του ποντικιού
του laptop.
Οι ασκήσεις που κάναμε σε squeak και οι διαφάνειες του δασκάλου
(χρησιμοποιήσαμε και προβολικό στα μαθήματα) και τις ασκήσεις που έχουμε
φτιάξει μαζί με κάποιο υποτυπώδες readme τις ανεβάσαμε στο δικτυακό τόπο
του εργαστηρίου (cnms.uop.gr). Επίσης, ελπίζω να βρω το χρόνο σύντομα να
σας δείξουμε και video από το μάθημα.