Διαβάζοντας μέρος της ομιλίας του πρωθυπουργού, συνειδητοποίησα ότι υπάρχει πλήρης άγνοια για τις διαφορές μεταξύ proprietary software και FOSS ως προς τις ελευθερίες που περιορίζονται/δίνονται αντίστοιχα. Είναι τραγικό ο άνθρωπος να λέει τα παρακάτω όταν μιλάει για proprietary software: "Μια κοινωνία αναπτύσσεται και προοδεύει στο βαθμό που δίνει στα μέλη της την ευκαιρία, τα εργαλεία και την ελευθερία να ανοίξουν οι ίδιοι τους νέους δρόμους της προόδου - σύμφωνα με δικά τους όνειρα, τις ικανότητες και τις φιλοδοξίες τους" http://www.ana-mpa.gr/anaweb/user/showplain?maindoc=6093267&maindocimg=5527727&service=9 Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να συνεχίσουμε να εξηγούμε με υπομονή και ψυχραιμία σε όποιον έχει διάθεση ν'ακούσει. Προωθώ γράμμα που έστειλα χτες σε δημοσιογράφο για σχετικό θέμα. Χρησιμοποιήστε ελεύθερα αποσπάσματα/ιδέες. ---------- Forwarded Message ---------- Subject: Ανοιχτή επιστολή προς τηλεκανίβαλο, περί ψηφιοποίησης αρχείου ΕΡΤ Date: Sunday 27 January 2008 From: Serafeim Zanikolas <serzan [ at ] hellug [ dot ] gr> To: ke [ at ] enet [ dot ] gr Αγαπητέ τηλεκανίβαλε, Ως πληροφορικός χαίρομαι ιδιαίτερα που τις τελευταίες εβδομάδες έγραψες με αισιοδοξία για τα οφέλη του διαδικτύου, το Laptop των 100 ευρώ, κτλ. Αφορμή για την επιστολή μου είναι το άρθρο σου περί της ψηφιοποίησης του αρχείου της ΕΡΤ (φύλλο 27-01-2008) [1]. Η ψηφιοποίηση και δημόσια διάθεση του αρχείου είναι οπωσδήποτε προς τη σωστή κατεύθυνση (θα χαρώ πολύ να δω τις εκπομπές του «Έλα όπως είσαι»!) αλλά δυστυχώς συγκεκριμένες τεχνικές επιλογές της ΕΡΤ περιορίζουν τη χρήση του υλικού σε χρήστες προϊόντων της Microsoft, και βάζουν σε κίνδυνο τη μακροζωία του υλικού. Επέτρεψε μου να εξηγήσω με ένα ελπίζω πιο οικείο παράδειγμα. Ένα αρχείο κειμένου doc που ετοιμάζεται στο Microsoft Word μπορεί να διαβαστεί με πλήρη αξιοπιστία μόνο με το συγκεκριμένο πρόγραμμα, γιατί το σύνολο κανόνων (το «format») που χρησιμοποιεί το Word για την αποθήκευση πληροφορίας είναι επτασφράγιστο μυστικό της Microsoft. Σε αντίθεση με το κλειστό format doc, υπάρχουν διάφορα άλλα ανοικτά format για την ίδια δουλειά, και ως τέτοια μπορούν να διαβαστούν με διάφορα προγράμματα (κάποια από τα οποία μάλιστα είναι δωρεάν). Η διαφορά μεταξύ ανοικτού και κλειστού format είναι απλή: ελευθερία επιλογής του τι πρόγραμμα θα χρησιμοποιήσει κανείς (ανοικτό), ή δέσιμο σε συγκεκριμένο πρόγραμμα και κατ'επέκταση κατασκευαστή (κλειστό). Στην περίπτωση του αρχείου της ΕΡΤ, η ψηφιοποίηση video γίνεται σε κλειστό format της Microsoft, τη στιγμή που υπάρχουν εναλλακτικά ανοικτά format. Η επιλογή αυτή έχει δύο σημαντικές επιπτώσεις: * Το υλικό είναι προσβάσιμο μόνο σε λειτουργικά συστήματα που έχουν την ευλογία της Microsoft (δηλ. Windows και Mac OS X), και αποκλείονται, μεταξύ άλλων οι χρήστες του Linux (και μαζί του όλοι οι μαθητές που θα παραλάβουν το Laptop των 100 ευρώ). * Η διάσωση του υλικού σε βάθος δεκαετιών προϋποθέτει τη μακροημέρευση της Microsoft (ακόμη και οι μεγαλύτερες αυτοκρατορίες κάποια στιγμή καταρρέουν) και τη συνεχή ανανέωση αδειών (δηλ. πληρωμή στη Microsoft) για τα προγράμματα που χρειάζονται για την ανάγνωση των κλειστών format της Microsoft. Σκέφτεται κανείς, πώς είναι δυνατόν η ίδια κυβέρνηση που δεσμεύτηκε να διανείμει Laptop των 100 ευρώ (που βασίζονται σε Linux) στα ελληνικά σχολεία να μην έχει σκεφτεί ότι το ψηφιακό υλικό της ΕΡΤ δεν θα είναι προσβάσιμο από αυτούς τους υπολογιστές; Αναρωτιέται κανείς τι στο καλό «ψηφιακή στρατηγική» έχουν στο μυαλό τους οι άνθρωποι αυτοί; Η απάντηση ίσως έχει να κάνει με το ότι αυτές τις μέρες ψηφίζεται στη βουλή η «Συμφωνία στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Microsoft», στη διάρκεια της συζήτησης της οποίας ο Υφ. Οικονομίας δήλωσε «Διότι και σήμερα αγοράζουμε κι επί χρόνια αγοράζαμε και θα αγοράζουμε προϊόντα Microsoft.» [2] Το φλερτ της κυβέρνησης με μια εταιρία που κατά κανόνα χρησιμοποιεί κλειστά format (και που έχει καταδικαστεί επανειλημμένα για μονοπωλιακές πρακτικές) θα πρέπει να προβληματίσει για τη μακροπρόθεσμη διατήρηση όχι μόνο του αρχείου της ΕΡΤ, αλλά και για το σύνολο της πληροφορίας που επεξεργάζεται ψηφιακά το Ελληνικό κράτος. Με θερμούς χαιρετισμούς, Σεραφείμ Ζανικόλας (κάτοχος MSc & PhD in Computer Science) [1] http://www.enet.gr//online/online_text/c=112,id=51746064 [2] Από τα πρακτικά της βουλής, http://www.parliament.gr/ergasies/showfile.asp?file=syne080124.txt -------------------------------------------------------