Τα παρακάνω είναι μια ενημέρωση για την υποστήριξη γραμματοσειρών Unicode με χαρακτήρες σε επίπεδο μεγαλύτερο του 0, στο GNOME 2.4. Θα ήθελα κάποιος να δοκιμάσει τα παρακάτω και για KDE για πληρότητα. Αφορμή για να γράψω τα παρακάτω ήταν το ευχάριστο γράμμα του Αλέξιου για τις γραμματοσειρές. Σχετικά με τις γραμματοσειρές, στην αρχή, υπήρχε η υποστήριξη μόνο για 256 χαρακτήρες (ένα byte). Μιας και αυτό ήταν προβληματικό, υπήρχε η ανάγκη για επέκταση, και με δύο byte μπορούσες να έχεις 65000 περίπου χαρακτήρες, και να καθορίσεις όλους τους χαρακτήρες των γλωσσών που χρειάζονται. Με αυτό το τρόπο, μπορείς να έχεις ένα πολυγλωσσικό κείμενο, με αγγλικά, ελληνικά, κινέζικα κτλ, αρκεί να φτιάξεις μια τέτοια γραμματοσειρά με όλους τους χαρακτήρες. Ωστόσο, 65000 χαρακτήρες δεν είναι αρκετοί για όλες τις γλώσσες. Για παράδειγμα, το πλήρες ρεπερτόριο των κινέζικων ιδεογραμμάτων είναι από μόνο του 60000 χαρακτήρες. Έτσι, στο πρότυπο Unicode μπορείς να έχεις χαρακτήρες με περισσότερα από 2 byte. Οι συνηθισμένοι χαρακτήρες απεικονίζονται με 2 byte, ενώ οι εξωτικές γλώσσες χρειάζονται 3 ή περισσότερα byte. Εδώ έρχεται ο ορισμός για τα επίπεδα. Οι πρώτοι 63000 περίπου συνηθισμένοι χαρακτήρες στο πρότυπο Unicode ανήκουν στο επίπεδο 0 (Plane 0), που είναι το εξ ορισμού. Μετά έρχεται το Επίπεδο 1 με εύρος 63000 χαρακτήρες περίπου, το Επίπεδο 2 κτλ. - Είναι εύκολο να δεις στο Mozilla/IExplorer/et al. σελίδες με χαρακτήρες από το Plane 1 ή μεγαλύτερο; - Γενικά δεν είναι εύκολο να βρεις ένα λειτουργικό σύστημα που να απεικονίζει χαρακτήρες από το Επίπεδο 1 (ή μεγαλύτερο). Για παράδειγμα, στα Windows 2K/XP/κτλ, δεν υπάρχει γενικά η δυνατότητα, εκτός και αν κάνεις κάποια παράξενα κόλπα που περιγράφονται εδώ http://www.i18nguy.com/surrogates.html - Τι γίνεται με το Linux; - Το Linux (τουλάχιστον GTK+ 2.2+, Xft και Pango) υποστηρίζει την εμφάνιση χαρακτήρων από το Plane 1 ή μεγαλύτερο. Δείτε: http://www.isg.rhul.ac.uk/~simos/Mozilla1.4.pango1.2.1.ximian.ok.png Δοκιμάστε το MozillaFirebird 0.7 (συγκεκριμένα την έκδοση ftp://ftp.mirror.ac.uk/sites/ftp.mozilla.org/pub/mozilla.org/firebird/releases/0.7/MozillaFirebird-0.7-i686-linux-gtk2+xft.tar.gz) - Όλα αυτά ωραία. Αλλά εμένα τι με ενδιαφέρει το επίπεδο 1; Τί χαρακτήρες υπάρχουν εκεί με ελληνικό ενδιαφέρον; - Υπάρχει η Γραμμική Β, Βυζαντινά Μουσικά Σύμβολα, Αιγιακοί Αριθμοί και "Κυπριακά" (αρχαία γραφή, παρόμοια με Γραμμική Β). Το τι είναι η Γραμμική Β, δείτε στο τέλος τις σελίδας http://www.ellak.gr/modules.php?op=modload&name=phpWiki&file=index&pagename=GreekFonts Η Γραμμική Β είναι ελληνικά. Γενικά, Γραμμική Β (συλλαβές): http://www.unicode.org/charts/PDF/U10000.pdf Γραμμική Β (ιδεογράμματα): http://www.unicode.org/charts/PDF/U10080.pdf Βυζαντινά Μουσικά Σύμβολα: http://www.unicode.org/charts/PDF/U1D000.pdf Αιγιακοί Αριθμοί: http://www.unicode.org/charts/PDF/U10100.pdf "Κυπριακά": http://www.unicode.org/charts/PDF/U10800.pdf - Υπάρχουν ελεύθερες γραμματοσειρές για τη Γραμμική Β ή τα Βυζαντινά Μουσικά Σύμβολα; - Για τη Γραμμική Β υπάρχει μια μόνο γραμματοσειρά Unicode (που γνωρίζω), η Penuturesu, http://www.i18nguy.com/unicode/unicode-font.html - Πως να δοκιμάσω αν μπορώ να δω Γραμμική Β στο σύστημά μου; - Πήγαινε στη σελίδα http://www.i18nguy.com/unicode-plane1-utf8.html Θα χρειαστεί να εγκαταστήσεις τουλάχιστον τη γραμματοσειρά Penuturesu. Πείτε τι γίνεται στο KDE/Konqueror (επίσης αν το KOffice ανοίγει αρχεία HTML με τέτοιους χαρακτήρες). - Τι είναι το gucharmap; - Είναι ένα πρόγραμμα όπως το Character Map για Windows. Εμφανίζει τους χαρακτήρες μιας γραμματοσειράς. Η τρέχουσα έκδοση δεν εμφανίζει χαρακτήρες από Plane 1+, μπορείτε να δείτε όμως Ελληνικά και Αρχαία Ελληνικά. Μετάφρασης Αλέξανδρου Διαμαντίδη/Κώστα Παπαδήμα. http://www.isg.rhul.ac.uk/~simos/gucharmap.0.4.0.png (Το "screenshot" δείχνει χαρακτήρες από την ομάδα GreekExtended (πολυτονικό, είναι Επίπεδο 0/Plane 0). Οι χαρακτήρες είναι από τη γραμματοσειρά FreeFont και έχουν προστεθεί από τον Παναγιώτη Κατσαλούλη.) Το KDE ποιο πρόγραμμα έχει; - Αν θέλω να ενημερωθώ καλύτερα για Unicode και Linux; - Προτείνω τη σελίδα A Quick Primer On Unicode and Software Internationalization Under Linux and UNIX, http://eyegene.ophthy.med.umich.edu/unicode/ του Ed Trager. - Σχετικά με το γράψιμο Γραμμικής Β; - Ύστερα από επικοινωνία με τον Ed Trager, μου πρότεινε ότι ο βέλτιστος τρόπος για γραφή Γραμμικής Β είναι μέσω του SCIM (τρόπος γραφής ανατολικών γραφών όπως κινέζικα), αντί του "απλού" XKB (μονοτονικό και πολυτονικό). Η Γραμμική Β είναι μια συλλαβική γλώσσα, για κάθε συλλαβή υπάρχει ένας χαρακτήρας (όπως και στα κινέζικα) και το SCIM προσφέρεται για τη δουλειά αυτή. Αν υπάρχει κάποιος που θέλει να το προχωρήσει, καλό είναι επικοινωνήσει μαζί μου πρώτα. - Κάτι ενδιαφέρον για τη Γραμμική Β; - Είναι η πρώτη γραφή στο Επίπεδο 1 (Plane 1), στη θέση U+10000. - Ωραία όλα αυτά παλικάρι. Εμάς τι μας ενδιαφέρει η Γραμμική Β και οι άλλες γραφές; Εδώ προσπαθούμε να αρχίσουμε με τα νέα ελληνικά. - Το παρόν γράμμα είναι μόνο για ενημέρωση και προτάσεις για το μέλλον. Όντως δεν υπάρχουν ελεύθερες γραμματοσειρές για τις παραπάνω γραφές. Αν κάποιος "πορωμένος" θέλει να φτιάξει τέτοιες γραμματοσειρές, προτείνω είτε να φτιάξει μια νέα γραμματοσειρά, είτε να προσθέσει τους χαρακτήρες στη FreeFont. Η ύπαρξη μιας γραμματοσειράς κάνει τα υπόλοιπα κάπως πιο εύκολα (γραφή, εμφάνιση). Το σημαντικό όφελος είναι στη διαφοροποίηση με τα Windows και βοηθάει στο έξυπνο marketing του Ελεύθερου Λογισμικού (Linux). Η όλη ιστορία με τις γραφές που περιγράφονται εδώ είναι σημαντικό να μην επηρεάσουν την πορεία εξελληνισμού, όπως περιγράφει στο γράμμα του ο Αλέξιος. Απλά να είναι μια περιφερειακή ανάπτυξη, όταν υπάρχουν άτομα με τις κατάλληλες ικανότητες. σίμος
