ΕΕΛ/ΛΑΚ - Λίστες Ταχυδρομείου

Panel Σαββάτου Μέρος 2: Ανοιχτά δεδομένα

  • Subject: Panel Σαββάτου Μέρος 2: Ανοιχτά δεδομένα
  • From: Pantelis Koukousoulas <pktoss [ at ] gmail [ dot ] com>
  • Date: Tue, 23 Apr 2013 15:25:28 +0300
Συνεχίζοντας στο κομμάτι για τα ανοιχτά δεδομένα:

* Καταρχήν ακούστηκαν απορίες για το τι είναι τα ανοιχτά δεδομένα.

 Ο συνηθισμένος ορισμός υπάρχει εδώ:
  http://opendefinition.org :

  "A piece of data or content is open if anyone is free to use,
   reuse, and redistribute it -- subject only, at most, to the
   requirement to attribute and/or share-alike."

  (Για περισσότερα δείτε τον πλήρη ορισμό
   http://opendefinition.org/okd/ellinika/ και το ελληνικό
   open data handbook:
    http://opendatahandbook.org/el/)

  Τουτέστιν, τα δεδομένα π.χ., του κτηματολογίου και οποιαδήποτε
  άλλα διανέμονται με περιορισμούς όπως π.χ., "μη κερδοσκοπική
  χρήση" *ΔΕΝ* είναι ανοιχτά, και *ΔΕΝ* πρέπει να αναφέρονται ή
  διαφημίζονται ως τέτοια γιατί και πάλι χαλάμε τον όρο.

---

 * Ως προς το γιατί να ανοίξουμε την πρόσβαση στα κρατικά
   δεδομένα και να "γίνουμε έρμαια της google", συνήθως οι
   απαντήσεις συνοψίζονται στα εξής 2 επιχειρήματα:

   -> Το κράτος δεν μπορεί να παρέχει όλες τις πιθανές χρήσιμες
   υπηρεσίες που μπορούν να υλοποιηθούν πάνω στα δημόσια
   δεδομένα οπότε γιατί να μη δώσει τα ίδια τα δεδομένα και να
   αφήσει την "αγορά" να παρέχει ό,τι υπηρεσίες δεν μπορεί να
   παρέχει αυτό. Έτσι και οι πολίτες κερδίζουν (λιγότεροι φόροι
   ή/και περισσότερες/καλύτερες υπηρεσίες) και το κράτος
   (λιγότερα έξοδα) και η αγορά (περισσότερες ευκαιρίες).

   -> Λογοδοσία και διαφάνεια. Nough said. Αρκούν τα ανοιχτά
   δεδομένα για την καταπολέμηση της διαφάνειας; Φυσικά όχι.
   Βοηθούν; Φυσικά ναι, βλ.
   http://datajournalismhandbook.org/1.0/en/introduction_3.html
   και βασικά όλο το βιβλίο για ενδιαφέροντα παραδείγματα
   ανά τον κόσμο.

   Και στις 2 περιπτώσεις δε μιλάμε για δεδομένα όπως π.χ.,
   ιατρικά ιστορικά αλλά για απλά πράγματα όπως π.χ.,
   πληθυσμός ανά πόλη, συντεταγμένες δημόσιων
   σημείων ενδιαφέροντος όπως μουσεία και λιμάνια,
   πολιτισμικά δεδομένα, τιμές αγαθών, αποφάσεις και
   δαπάνες δημόσιων φορέων κλπ κλπ.

---
 * Ως προς τα ανοιχτά δεδομένα και την ιδιωτικότητα:

   Εδώ το θέμα που δεν αναφέρθηκε είναι ότι η ιδιωτικότητα
   χρησιμοποιείται πολλές φορές ως άλλοθι σε συνδυασμό
   με την πολύπλοκη νομοθεσία για να "κρύβονται" π.χ.,
   ορισμένες αποφάσεις.

   Αντί δηλαδή π.χ., να περνάει μία απόφαση από
   "ανωνυμοποίηση" πριν μπει στη "διαύγεια", αν υπάρχει
   ερώτημα πιθανής παραβίασης προσωπικών δεδομένων,
   πολύ απλά δεν τη βάζουν και καθόλου.

---
 * Επίσης ως προς τα ανοιχτά δεδομένα και το φόρτο εργασίας

   Ότι δηλαδή οι δημόσιες υπηρεσίες έχουν ήδη υπερβολικό
   φόρτο εργασίας και εμείς τις δυσκολεύουμε ακόμα περισσότερο
   με όλο και πιο πολλές αντικρουόμενες απαιτήσεις
   (και πιο πολλά δεδομένα, και περισσότερη ιδιωτικότητα και
     ταχύτεροι χρόνοι απόκρισης, και και και ...)

   Και στα 2 αυτά θέματα το ΕΛ/ΛΑΚ μπορεί να παίξει καθοριστικό
   ρόλο. Δηλαδή μπορούμε να σχεδιάσουμε διαδικασίες που να
   ενσωματώνουν την ανωνυμοποίηση / δημοσιοποίηση στις
   συνηθισμένες διαδικασίες ανταλλαγής εγγράφων, έτσι δεν είναι;

   Π.χ., δημιουργία εγγράφου -> αποστολή
   (όπου η αποστολή αυτόματα παίρνει τα στοιχεία του υπαλλήλου
    από LDAP, υπογράφει π.χ., με GPG ή με X.509, ανωνυμοποιεί
    και δημοσιεύει στη "διαύγεια" μέσω CMIS).

   Οπότε ο υπάλληλος έχει απλά το LibreOffice και 1-2 έξτρα κουμπάκια
   και το σύστημα αναλαμβάνει την "πολυπλοκότητα".

   Πώς θα μπορούσε να οργανωθεί αυτό με συνεργασία
   ΕΕΛ/ΛΑΚ, κοινότητας, φορέων, νομοθετών κλπ?

---
* Ως προς τα ανοιχτά δεδομένα και την αξιοπιστία / πληρότητα

Και αυτό είναι πολύ ενδιαφέρον θέμα, ειδικά αν σκεφτεί κανείς ότι
πολλές φορές τα δεδομένα συλλέγονται για να εξυπηρετήσουν
τη γραφειοκρατία και όχι τη δημοσιογραφία, όπως αναφέρεται
και στο παραπάνω handbook.

Για το σκοπό αυτό συνήθως η ευθύνη για το "καθάρισμα" και
τη συμπλήρωση ενός dataset που χρησιμοποιείται σε ένα
άρθρο είναι ευθύνη του δημοσιογράφου ο οποίος πρέπει
να προβεί πολλές φορές σε τηλεφωνικές συζητήσεις για
αποσαφήνιση.

(Π.χ., πολλές φορές δεν είναι μόνο η αξιοπιστία, ή το κατά
πόσο ενημερωμένο είναι ένα dataset, ή κατά πόσο πλήρες,
αλλά υπάρχει και θέμα με τυχόν συμβάσεις και κωδικούς
που η ερμηνεία τους δε γίνεται γνωστή, δεν υπάρχει δηλαδή
 το "schema", ή τα δεδομένα δίνονται σε περίεργα format
που δεν μπορούν να διαβαστούν από ελεύθερο λογισμικό).

Για το λόγο αυτό τα σοβαρά μέσα ενημέρωσης όπως το
"the guardian" δίνουν τα dataset τους *και αυτοί* ως
ανοιχτά δεδομένα, βλ.
http://www.guardian.co.uk/news/datablog ώστε να έχουν
και αυτοί λογοδοσία και να μπορεί να ελεγχθεί η εγκυρότητα
των άρθρων τους.

Επίσης, ο δημοσιογράφος είναι αυτός που θα προσθέσει
το ένστικτο και το "context" για μια σωστή ερμηνεία των
αριθμών (και πάλι παραδείγματα στο handbook μπόλικα).

Η συνεργασία με τα μέσα ενημέρωσης λοιπόν είναι αυτή τη
στιγμή η καλύτερη απάντηση στο θέμα της πληρότητας και
αξιοπιστίας όπως γίνεται και στο εξωτερικό (ώστε να υπάρχει
και το αντίστοιχο "κράξιμο" όταν υπάρχουν προφανείς
ελλείψεις και όταν διαφαίνεται δόλος πίσω από αυτές).


Βλέπουμε ότι υπάρχουν σοβαρά και πραγματικά ζητήματα
τα οποία δεν αναφέρονται και δε συζητιούνται αλλά αντί
γι αυτό ή κατηγορούμε τους πάντες και τα πάντα ή
σφυρίζουμε αδιάφορα.

Χαιρετισμούς,
Παντελής

πλοήγηση μηνυμάτων