ΕΕΛ/ΛΑΚ - Λίστες Ταχυδρομείου

Re: translating terms

On Sunday 23 February 2003 17:38, you wrote:
> > 1. hyphen, hyphanation, to hyphanate
> > Στην ελληνική τυπογραφία, που έχει ακολουθήσει τη γαλλική
> > παράδοση, χρησιμοποιείται ο όρος « ενωτικό σημείο » για την
> > απόδοση του όρου trait d' union.
> > Όμως ο αγγλικός όρος έχει καταγωγή καθαρά ελληνική:
> > hyphen <---- υφέν <---- υπό + εν
> > κι επομένως προτείνεται ως αντιδάνειο
> > (=λέξη που πρέρχεται από ξένη που η τελευταία προέρχεται από ελληνική)
> >
> > hyphen=το υφέν
>
>   Το ότι η λέξη που χρησιμοποιείται στα αγγλικά προέρχεται από
> ελληνική ρίζα, δε σημαίνει ότι μπορούμε να την πάρουμε αυτούσια και να
> τη χρησιμοποιήσουμε στη νέα ελληνική. Το συγκεκριμένο σύμβολο, σε
> όποια γραμματική και να ανατρέξεις, θα το βρεις όντως ως «ενωτικό».
> Οπότε γιατί να προσπαθείς να ανακαλύψεις μια καινούρια λέξη, που θα
> καταλαβαίνεις μόνο εσύ;

Αν προσέξεις καλά παραπάνω θα δείς ότι είμαι επιφυλακτικός και χρησιμοποιώ το
ρήμα προτείνεται (σε τρίτο πρόσωπο) παρ' όλο πού βρίσκω τον όρο πολύ
περιεκτικό.

> > και μετά από αυτό, κατά αναλογία προς το μηδενίζω
> >
> > to hyphanate=υφενίζω
> >
> > και
> >
> > hyphanation=ο υφενισμός
>
>   Ο «συλλαβισμός» (και αντίστοιχα «συλλαβίζω») είναι ο καθιερωμένος
> όρος για το συγκεκριμένο τυπογραφικό φαινόμενο, και προτείνεται να τον
> ακολουθήσεις κι εσύ.

Εδώ πρέπει να σημειώσω ότι αν θέλουμε να ακριβολογούμε
hyphenation δεν είναι «συλλαβισμός» αλλά « η τομή της λέξης σύμφωνα
με τους κανόνες του συλλαβισμού ».

> > 2. serif=ο ακρεμόνας ή πατούρα κι επομένως
> >
> > serifs font=γραμματοσειρά με ακρεμόνες.
> >
> > Ο όρος sanserif προέρχεται από το γαλλικό
> > sans serif και σημαίνει βέβαια « χωρίς ακρεμόνες», (sans=χωρίς, δίχως):
> >
> > sanserif font=γραμματοσειρά χωρίς ακρεμόνες
>
>   Οι όροι serif και sans serif χρησιμοποιούνται σχεδόν παγκοσμίως
> αμετάφραστοι από τους αρχικούς γαλλικούς όρους. Χρειάζεται πραγματικά
> να τους μεταφράσουμε; Επίσης, τη λέξη «ακρεμόνες», προσωπικά πρώτη
> φορά τη βλέπω μπροστά μου, και αν έβλεπα μια τέτοια μετάφραση
> αμφιβάλλω αν θα καταλάβαινα για τι πράγμα μιλάει. Θα έπρεπε να τη
> γνωρίζω; Αν ναι, συγχώρησε την αμάθειά μου...

Δεν έχω τίποτε να συγχωρήσω διότι αν εσύ δηλώνεις την αμάθειά σου
μια φορά εγώ την δηλώνω δέκα για το εν λόγω θέμα.
Αυτός δε είναι και ο λόγος που οι προτάσεις μου στηρίζονται σε πηγές.
Οπως αντιλαμβάνεσαι πολύ πριν την ανακάλυψη των υπολογιστών
υπήρχε η τέχνη της τυπογραφίας στην Ελλάδα.

> > 3. slash=πλαγία
> >     backslash=αντιπλαγία
> >
> > Οι όροι « κάθετος » και « ανάποδη κάθετος » για τα
> > παραπάνω θεωρώ ότι δεν χρειάζονται σχόλια.
>
>   Μόνο που τυχαίνει να είναι οι όροι που χρησιμοποιούνται σχεδόν
> αποκλειστικά για τα συγκεκριμένα σύμβολα. Ειδικά η «κάθετος» πρέπει να
> προϋπάρχει των υπολογιστών. Οπότε, είναι δυνατόν εν μία νυκτί να τους
> αλλάξουμε με άλλους, επειδή τους θεωρούμε πιο σωστούς; Εμένα πάλι η
> «πλαγία» μου μοιάζει κάπως γελοία.

Εδώ πρέπει να σημειώσω ότι οι Συρόπουλος κ.α. αναφέρουν μόνο τον όρο
backslash=αντιπλάγια. Ο « κάπως γελοίος » όρος slash=πλαγία προτείνεται
μόνο από μένα.

> > 4. glyph=η γλύφος
> >
> > 5. hardware=το υλισμικό
> > Ο ΕΛΟΤ φαίνεται ότι καταρχήν έχει αποδεχτεί τον όρο.
>
>   Το hardware είναι το «υλικό», εδώ και πολλά χρόνια.

Βλέπε παρακάτω.

> > ΠΗΓΕΣ
> > Για τα 1, 2, 4
> > Στοιχεία της τυπογραφικής τέχνης
> > του Robert Bringhurst
> > Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
> > Β' έκδοση, Φεβρ. 2002
> >
> > Για το 3
> > ΤΕΧ και ψηφιακή τυπογραφία
> > Α. Συρόπουλος Ν. Σωφρονίου Δ. Φιλίππου
> > Εκδ. Σύλλογος Ελλήνων Φίλων του ΤΕΧ
> > και εκδ. οίκος ΖΗΤΗ, 1998
> >
> > Για το 4
> > http://www.cs.aueb.gr/ELETO-INFOTERM/indexgr.htm
>
>   ΟΚ, ώστε δεν εφηύρες εσύ τις κακές μεταφράσεις, τις πήρες από
> άλλους. Αυτό δεν αλλάζει τα προβλήματα που παρουσιάζουν.

Οπως γράφω στο αρχικό μήνυμα « Ο ΕΛΟΤ φαίνεται καταρχήν ».
Νομίζω ότι ο όρος υλισμικό βρίσκεται στο στάδιο αποδοχής Νο 2
οπότε έχεις τη δυνατότητα, και αν θέλεις καθήκον, να απευθυνθείς
σαυτούς ώστε να αποτρέψεις μια εσφαλμένη επιλογή. Εχω την εντύπωση
ότι γιαυτό κάθε όρος περνάει από σαράντα κύματα πριν γίνει τελικά αποδεκτός.
Παρεπιπτόντως σε πληροφορώ ότι τον ίδιο όρο χρησιμοποιεί και ο καθηγητής
του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Ι. Κ. Κάβουρας στο βιβλίο του
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ εκδ. Κλειδάριθμος 2000
οπότε ένα μήνυμα και σαυτόν θα ήταν καλό.
Εδώ σε παρακαλώ προσοχή: Τα παραπάνω δεν περιέχουν κανένα ίχνος
ειρωνίας αλλά αποτελούν μια ειλικρινή παρότρυνση για την υποστήριξη
των ελευθέρων θέσεων που πρέπει να έχει ο καθένας.
Σαυτήν την περίπτωση ένα αντίγραφο της παρέμβασής σου θα μου ήταν
χρήσιμο για την παρακολούθηση του όλου θέματος.

>   Γενικά, ο ρόλος του μεταφραστή είναι να προσαρμόσει κάποιους
> ξενόγλωσσους όρους στην ελληνική γλώσσα, όχι το αντίστροφο. Δεν έχει
> δηλαδή το δικαίωμα να εφευρίσκει καινούριους όρους απροβλημάτιστα,
> πόσο μάλλον στη θέση υπαρχόντων και καθιερωμένων. Μια τέτοια
> αντιμετώπιση παράγει τελικά «κακές» μεταφράσεις, και το μόνο που
> καταφέρνει είναι να ενισχύει αυτούς που πιστεύουν πώς «η μετάφραση
> τεχνικών όρων είναι μάταιη, και καλύτερα να χρησιμοποιούμε τους
> ξένους» (ναι, ξέρω αρκετό κόσμο που το ισχυρίζεται αυτό).
>
>   Οι περιπτώσεις (1), (3) και (5) είναι λοιπόν ιδιαίτερα
> προβληματικές, ακριβώς επειδή προσπαθείς να αντικαταστήσεις υπαρκτούς
> όρους με τους δικούς σου; Γιατί, και με ποιο δικαίωμα; Ο κύριος τρόπος
> εξέλιξης της γλώσσας ήταν και θα είναι πάντα η εκάστοτε χρήση της· το
> να προσπαθείς να αντιταχθείς σε αυτή είναι μια μάλλον ατυχής επιλογή.
>
>   Επίσης, μερικές φορές, όταν μεταφράζουμε, πρέπει να ξέρουμε πού να
> σταματήσουμε. Αναφέρομαι στο (2). Αν σχεδόν κανένας, διαβάζοντας τον
> μεταφρασμένο όρο, δεν μπορεί να καταλάβει σε τι αναφέρεται, η
> μετάφραση αυτή είναι αποτυχημένη. Ομολογουμένως, την «πατούρα» την
> ήξερα ήδη, και αν πρέπει να γίνει η μετάφραση, ίσως είναι καλύτερα να
> χρησιμοποιηθεί αυτή. Αλλά επιφυλάσσομαι.

Για τό παραπάνω θέμα πέρα από το βιβλίο που αναφέρεται στο αρχικό μου
μήνυμα μπορείς επίσης να έχεις μια ενδελεχή άποψη ξεφυλλίζοντας
την ελληνική έκδοση των Πρακτικών του διεθνούς Συνεδρίου που
έγινε στην Αθήνα τον Ιούνιο 1995 με τίτλο
 ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ
Από την σκληρή πέτρα στον σκληρό δίσκο
εκδ. linora 1998
ή την αγγλική έκδοση
Greek Letters: From Tablets to Pixels,
Oak Knoll Books, Delaware, USA, 1966




απαντήσεις

πλοήγηση μηνυμάτων